Ngày 26/9, TAND TPHCM tiếp tục phiên tòa kinh doanh thương mại về tranh chấp quyền sở hữu trí tuệ giữa Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Minh Khang (Công ty Minh Khang) và Công ty Sen Vàng, liên quan đến việc sử dụng tên gọi “Hoa hậu Hòa bình Việt Nam”.
Phiên xét xử diễn ra xuyên trưa, từ 11h đến 1h30, lần lượt giải quyết những nội dung chưa được làm rõ ở phiên xét xử ngày 16/9. Trong suốt buổi làm việc, Công ty Sen Vàng cung cấp đầy đủ chứng cứ quan trọng khẳng định quyền sử dụng hợp pháp tên gọi trên.
Sen Vàng cung cấp hợp đồng cấp phép và nhiều văn bằng quan trọng
Mở đầu phần tranh luận, đại diện Công ty Sen Vàng công bố hợp đồng cấp quyền (gọi tắt “hợp đồng cấp phép”) giữa Công ty Miss Grand International (Thái Lan) và Công ty Sen Vàng, về việc cấp phép cho Công ty Sen Vàng là tổ chức duy nhất có quyền tổ chức cuộc thi tại Việt Nam để cử thí sinh dự Miss Grand International.
Đại diện Sen Vàng nhấn mạnh hợp đồng là tài liệu bí mật kinh doanh của bị đơn, đề nghị không sao chụp nhưng sẵn sàng công bố công khai toàn bộ tại tòa để chứng minh tính hợp pháp.
Suốt quá trình, Sen Vàng nộp hàng loạt chứng cứ thể hiện quyền tác giả bao gồm: Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả cho logo “Miss Grand Vietnam – Hoa hậu Hòa Bình Việt Nam” – tác phẩm mỹ thuật ứng dụng do cá nhân Thái Lan sáng tác, chủ sở hữu là Công ty Sen Vàng, cấp tháng 5/2022.
Chung kết Hoa hậu Hòa bình Việt Nam 2025
Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả cho bộ logo Miss Grand International – Hoa hậu Hòa Bình Quốc tế, cũng do Sen Vàng sở hữu sau khi nhận chuyển nhượng từ công ty Thái Lan, cấp tháng 7/2022.
Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả cho kịch bản cuộc thi Miss Grand Vietnam – Hoa hậu Hòa Bình Việt Nam và Miss Grand International – Hoa hậu Hòa Bình Quốc tế tác giả là bà Phạm Thị Kim Dung, chủ sở hữu là Công ty Sen Vàng, cấp trong năm 2022.
Tờ khai đăng ký nhãn hiệu “Miss Grand Vietnam – Hoa hậu Hòa Bình Việt Nam” và “Miss Grand International – Hoa hậu Hòa Bình Quốc tế” đã được Cục Sở hữu trí tuệ – Bộ Khoa học Công nghệ chấp nhận.
Đại diện Sen Vàng lập luận những giấy tờ này chứng minh toàn bộ logo, biểu tượng và kịch bản cuộc thi đã được đăng ký và được Nhà nước bảo hộ hợp pháp. Việc sử dụng dấu hiệu “Miss Grand Việt Nam – Hoa hậu Hòa Bình Việt Nam” kèm logo đã được Nhà nước cấp bản quyền từ năm 2022 và được Miss Grand International ủy quyền từ tháng 4/2021.
Nhận định của Hội đồng xét xử (HĐXX)
Sau khi xem xét toàn bộ hồ sơ vụ án, chứng cứ hai bên, kết luận giám định, ý kiến của Viện Kiểm sát và diễn biến tại phiên tòa, HĐXX nhận định:
Về thẩm quyền giải quyết, tư cách đương sự và thủ tục tố tụng, HĐXX xác định đây là tranh chấp kinh doanh thương mại về quyền sở hữu trí tuệ (thương hiệu/nhãn hiệu, quyền tác giả), thuộc thẩm quyền của TAND TP Hồ Chí Minh.
Các yêu cầu, đơn khởi kiện, các văn bản nộp phụ lục vào hồ sơ đã được Tòa thụ lý, các thủ tục thông báo, triệu tập đương sự, công bố chứng cứ, hỏi công khai tại phiên tòa đều tuân thủ quy định tố tụng.
Về đề nghị của nguyên đơn Công ty Minh Khang đưa Cục Sở hữu trí tuệ và Cục Bản quyền tác giả vào vụ án với tư cách người có quyền, nghĩa vụ liên quan: HĐXX nhận thấy hai tổ chức này thực hiện chức năng quản lý nhà nước, không trực tiếp là người có quyền lợi, nghĩa vụ dân sự liên quan trong quan hệ giữa hai công ty nên không chấp nhận đưa hai cơ quan này vào vụ án.
Quyết định này phù hợp với nguyên tắc: chỉ đưa người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan thực tế vào tố tụng khi có căn cứ cho thấy quyền lợi, nghĩa vụ đó bị xâm phạm hoặc có ảnh hưởng trực tiếp tới quyền lợi của các bên.
Về tình trạng pháp lý của các dấu hiệu, nhãn hiệu liên quan, HĐXX xác nhận các tình tiết sau được kiểm chứng từ hồ sơ:
Công ty Minh Khang có nhãn hiệu đã được bảo hộ (đã cấp văn bằng) mang tên “Vietnam peace bella” cho nhóm dịch vụ/tổ chức sự kiện (nhóm 41), được cấp năm 2019.
Minh Khang có đơn đăng ký nhãn hiệu “Hoa hậu Hòa bình Việt Nam” nhưng chưa có văn bằng bảo hộ chính thức cho tên gọi “Hoa hậu Hòa bình Việt Nam”. Đơn của Minh Khang chỉ dừng ở giai đoạn chấp nhận hợp lệ về mặt hình thức.
HĐXX khẳng định nguyên tắc pháp lý quan trọng. Quyền sở hữu nhãn hiệu chỉ phát sinh khi Nhà nước cấp văn bằng bảo hộ (văn bằng đăng ký nhãn hiệu). Việc nhận đơn hợp lệ về mặt hình thức không đồng nghĩa với việc xác lập quyền sở hữu. Do đó, chủ thể không thể căn cứ vào việc cơ quan nhà nước chấp thuận về mặt hình thức đơn, để yêu cầu bảo vệ như chủ sở hữu đã được cấp bằng.
Về vấn đề “dịch nghĩa”/“tương đương ngôn ngữ”, HĐXX nhận định việc coi một nhãn hiệu tiếng Anh/Ý như “Vietnam peace bella” có thể tự động dịch sang tiếng Việt thành cụm từ có ý nghĩa tương đương “Hoa Hậu Hòa Bình Việt Nam” để xác lập quyền sở hữu là không phù hợp.
Khi đánh giá tính tương tự gây nhầm lẫn, phải xem xét tổng thể dấu hiệu (phần chữ, phần hình, cách trình bày, đối tượng hàng hóa/dịch vụ, phương thức sử dụng, công chúng mục tiêu), chứ không thể chỉ dựa vào suy diễn dịch từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác. Nhãn hiệu có thể mang tính tên riêng, ký hiệu thương mại, hoặc từ ngữ không thể dịch thẳng sang ngôn ngữ khác để lập luận phát sinh quyền bảo hộ.
Từ đó cho thấy, Minh Khang chưa được cấp văn bằng bảo hộ cho nhãn hiệu “Hoa hậu Hòa bình Việt Nam” (chỉ có văn bằng cho “Vietnam peace bella”), do đó không đủ cơ sở để phát sinh quyền sở hữu nhãn hiệu với tên gọi “Hoa hậu Hòa bình Việt Nam” để yêu cầu bảo hộ như chủ thể đã được cấp văn bằng.
Về khả năng nhầm lẫn, HĐXX đánh giá toàn bộ dấu hiệu (chữ + hình + cách dùng) cho thấy sự khác biệt đáng kể giữa dấu hiệu “Việt Nam peace bella” và dấu hiệu “Miss Grand Vietnam – Hoa Hậu Hòa Bình Việt Nam”.
Kết luận pháp lý của HĐXX về nội dung tranh chấp
Căn cứ vào các chứng cứ trong hồ sơ vụ án, diễn biến tại phiên tòa, quan điểm của Viện Kiểm sát và căn cứ pháp luật liên quan, HĐXX tuyên như sau:
Về phần quyết định chính, bác toàn bộ yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn (Công ty Minh Khang) đối với bị đơn là Công ty Sen Vàng, yêu cầu xác định bị đơn có hành vi xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp đối với nhãn hiệu/tên gọi “Hoa hậu Hòa bình Việt Nam”.
Nguyên đơn không chứng minh được quyền sở hữu phát sinh đối với tên gọi “Hoa hậu Hòa bình Việt Nam”. Đồng thời, việc sử dụng dấu hiệu của bị đơn được thực hiện trong khuôn khổ hợp đồng cấp quyền, giấy phép và quyền tác giả đã được xuất trình.
Nhãn hiệu “Vietnam peace bella” là nhãn hiệu đã được bảo hộ thuộc quyền của Công ty Minh Khang trong phạm vi văn bằng đã cấp. Nhưng việc dịch nghĩa “bella” sang tiếng Việt để lập luận về quyền sở hữu đối với cụm từ “Hoa hậu Hòa bình Việt Nam” là không phù hợp.
Sau cùng, HĐXX yêu cầu nguyên đơn là Công ty Minh Khang chịu toàn bộ án phí sơ thẩm theo quy định tại pháp luật tố tụng dân sự, căn cứ hồ sơ thu chi, quy định pháp luật và tính chất vụ án.
